Odleżyny

Odleżyny, odparzenia, odleżyny, obrzęk, martwica, owrzodzenie

Zapobieganie odleżynom

ODLEŻYNY są powikłaniem bardzo przykrym i bolesnym, wpływają na obniżenie samopoczucia chorego, dają dolegliwości bólowe a w rozległej postaci niosą niebezpieczeństwo zakażenia, leczone goja się trudno i długo nie leczone mogą oprowadzić do zgonu. Tylko dobre pielęgnowanie może chorego uchronić przed wystąpieniem odleży, a we wczesnych okresach powstania stosunkowo łatwo doprowadzić do ich wyleczenia.

Najbardziej narażeni na powstanie odleżyn są ciężko chorzy, z upośledzeniami krążenia, bezwładni, otyli albo bardzo wychudzeni.

Medycyna wyróżnia aż 5 stopni zaawansowania odleżyn:

    • I – zaczerwienienie blednące pod wpływem ucisku, co świadczy, że mikrokrążenie nie uległo jeszcze uszkodzeniu; towarzyszy mu swędzenie, pieczenie, ogólny dyskomfort chorego;
    • II – nie blednące zaczerwienienie; rumień nie znika, pomimo ucisku tego miejsca, co świadczy o uszkodzonym mikrokrążeniu, stanie zapalnym tkanek; towarzyszy ból, może pojawić się powierzchowny obrzęk, pęcherze, oznaki uszkodzenia naskórka;
    • III – uszkodzenie pełnej grubości skóry z tkanką podskórną; brzegi rany są dobrze ograniczone, wyraźny obrzęk, stan zapalny brzegów owrzodzenia; dno rany wypełnia czerwona ziarnina lub żółte masy rozpadających się tkanek;
    Poziom IV i V to otwarte jątrzące się rany z wyraźną martwicą tkanek.

Odleżyny powstają przeważnie na częściach ciała najbardziej narażonych na ucisk, który powoduje zmniejszenie a nawet całkowite zahamowanie dopływu krwi do uciśniętych tkanek.

Krąg przeciwodleżynowyJeżeli człowiek leży na plecach, odleżyny powstają:

  • wzdłuż kręgosłupa (przeważnie w okolicy kości krzyżowej i guzicznej)
  • na potylicy
  • małżowinach usznych
  • w okolicy łopatek
  • łokci
  • na piętach

Jeżeli chory leży na boku odleżyny powstają:

  • w okolicy stawu biodrowego
  • po wewnętrznej stronie kolan
  • w okolicy kostek
  • za uszami

 

 

MIEJSCA NAJCZĘSTRZEGO POWSTAWANIA ODLEŻYN W ZALEZNOŚCI OD POZYCJI:

    • A) na plecach
    B) na boku

PIERWSZE OBJAWY PROCESU ODLEŻYNOWEGO TO:

  • miejsce zaczerwienione
  • małe obrzęki
  • ból

jeśli nie zostanie podjęte właściwe postępowanie następuje:

  • zasinienie tego miejsca
  • łuszczenie się skóry

W końcowym etapie tego procesu dochodzi do martwicy tkanek. Tkanki obumarle oddzielają się od zdrowych, pozostaje ubytek owrzodzeniowy, z którego wydziela się najpierw płyn surowiczy, a następnie w stosunkowo krótkim czasie dochodzi do zropienia.

W ZAPOBIEGANIU ODLEŻYNOM NALEŻY PAMIĘTAĆ PRZEDE WSZYSTKIM O TYM BY:

  • nie dopuszczać do długotrwałego ucisku
  • pobudzać krążenie w tkankach najbardziej narażonych na ucisk
  • zabezpieczać przed działanie wilgoci
  • stale obserwować miejsca zagrożone powstaniem odleżyn

Przed uciskiem zapobiega odpowiednio dobrane, wyposażone i utrzymane łóżko rehabilitacyjne oraz umiejętne układanie i dostatecznie częste zmienianie pozycji chorego.

RADY:

    • 1. Na prześcieradle nie może być żadnych zmarszczek ani okruchów.
    • 2. Przykrycie chorego powinno być miękkie i lekkie.
    • 3. W układaniu chorego trzeba zwracać uwagę na ułożenie – nie mogą one siebie uciskać. Jest to szczególnie ważne w ułożeniu na boku.
    • 4. Dla zabezpieczenia przed tarciem skórę chorego trzeba talkować.
    5. Największe znaczenie ma jednak częste zmienianie pozycji. U chorych, którzy nie mogą sami tego zrobić, pozycje trzeba zmieniać nawet co godzinę!

DO ŚRODKÓW POMOCNICZYCH, które znajdują zastosowanie w zabezpieczaniu należą:

1.materace przeciwodleżynowe
2.poduszki przeciwodleżynowe
3.krażki przeciwodleżynowe
4.przeciwodleżynowy profesjonalny masażer opukujący z nagrzewaniem

PAMIĘTAJ!!!
W zapobieganiu odleżynom ważna jest dokładna i częsta obserwacja skóry w miejscach, gdzie powstają one najłatwiej.